Ζωγραφική και λέξεις

Ζωγραφική και λέξεις. Οι λέξεις γεννούν εικόνες και όπως «τρέχουν» στη σκέψη μας, κατά την ανάγνωση ή την αφήγηση, το ίδιο τρέχουν και οι εικόνες. Όμως τι είδους είναι αυτές οι εικόνες και πως μπορούμε να τις διαχειριστούμε;

Ζωγραφική και λέξεις. Οι εικόνες των λέξεων

Η αφήγηση εστιάζει και μετακινείται. Δεν είναι στατική. Υπάρχει ένταση ή ηρεμία, διαθέτει ρυθμό. Κατά την ανάγνωση ή την ακρόαση, καθώς περνάμε από λέξη σε λέξη κάποιες αποκτούν ένταση, βαρύτητα, ενώ κάποιες περνούν θολά χωρίς να τις υποψιαστούμε. Ο περίπατος της σκέψης, η απορρόφηση της σε πράγματα, τόπους και καταστάσεις. Η περιδιάβαση στη ροή των λέξεων. Αυτή είναι η γοητεία της ανάγνωσης. Πώς όμως προκύπτουν οι εικόνες; Πως συναντιούνται οι τέχνες;

Τις εικόνες της λογοτεχνίας δεν τις βλέπουμε. Οι λέξεις δεν μπορούν να δώσουν σχήματα και χρώματα,  αλλά μπορούν να τα υπονοήσουν. Η λογοτεχνική περιγραφή δεν επιδιώκει την εικόνα του αντικειμένου ώστε να το δούμε, αλλά να το σκεφτούμε με τον ιδιαίτερο τρόπο που μας το παρουσιάζει. Οι λεπτομέρειες δεν στοχεύουν στην πλήρη ανασύσταση της μορφής του, αλλά στον εμπλουτισμό της σκέψης μας. Όσο λεπτομερής κι αν είναι η περιγραφή, η εικόνα που προκύπτει παραμένει συγκεχυμένη γιατί βρισκόμαστε στα όρια των λέξεων.

Ζωγραφική και λέξεις. Πως θα δώσουμε οπτική μορφή στη λογοτεχνία.

Οι λέξεις κυλούν η μία δίπλα στην άλλη. Ζουν μέσα σ’ αυτή τη ροή, ολοκληρώνονται και αποκτούν την υπόστασή τους. Ο σεβασμός στη ροή των λέξεων και αυτό που συμβαίνει στη σκέψη μας κατά την ανάγνωση, καθιστά ακατάλληλη μια ρεαλιστική, στατι εικόνα που θα εμφανίζεται ως σκηνικό. Απαιτείται η εικαστική μεταμόρφωση του κειμένου, με βάση την επίδραση που αυτό έχει στη σκέψη μας.

Η περιγραφή, σε ένα λογοτεχνικό κείμενο, μας δίνει την οπτική γωνία και τους τρόπους εστίασης. Τα είδη των σχημάτων, των χρωμάτων, τις ματιέρες και το είδος της σχέσης που διατηρούν τα στοιχεία. Τις ρυθμικές παραλλαγές και τους τρόπους της κίνησης. Καθορίζει τα κύρια και δευτερεύοντα στοιχεία. Μέσα απ’ αυτά κάθε λέξη αποκτά το χαρακτήρα και τη ταυτότητά της η οποία δεν περιορίζεται απλά σε αυτό που σημαίνει. Η λέξη, για μας, δεν είναι ένα απλό σημείο αλλά ένα ιδιαίτερο, δυναμικό στοιχείο και ως τέτοιο λειτουργεί. Ένα δυναμικό στοιχείο στην τέχνη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα δημιουργήσουμε τις εικόνες των κειμένων και θα αναζητήσουμε τις σχέση των λέξεων και των σχημάτων.